Coğrafyası
İlçemiz;
Hatay ilinin kuzeyinde Hatay’a 80 km. uzaklıkta, Amanos Dağlarının
eteğinde kurulmuştur. 24 km. Suriye Devletiyle sınırı bulunmaktadır. İlçe
Merkezinin rakımı 400 m.’dir. İlçenin toplam yüzölçümü 495 km2’dir. Hassa İlçesinin
yüzölçümünün büyük bölümünü dağlar, geriye kalan kısmı tarıma elverişli ovalar
ve leçelik alanlar kaplar.
Hassa İlçesi bir bölümü kırıklı ve kıvrımlı
Amanos Dağları üzerinde yer alırken, diğer yarısı da Antakya-Kahramanmaraş
graben hattı üzerinde yer almaktadır. Graben hattının doğusunda Ölü Deniz Fay
zonu geçerken, batısında ise Doğu Anadolu Fay zonu geçmektedir. Doğu Anadolu
Fay zonu Hassa’da birbirine paralel bir şekilde uzanarak bölümlere ayrıldığı
için Hassa Bölütü olarak adlandırılmaktadır. Özellikle Hassa Bölütü’ne bağlı
olarak yeryüzünde belirgin değişikler ortaya çıkmıştır. Bu değişikler arasında
birikinti konilerinin yeniden yükselmesi, akarsu vadilerinde ötelenme
gelmektedir. Fay hatları sahada zayıf hatların oluşmasını sağladığı için
volkanik hareketlerin meydana gelmesine yol açmıştır. Başlangıçta fay hatlarını
takip ederek çıkan lavlar daha sonra merkezi püskürmelere dönüşmüştür. Beş
farklı dönemde aktif olan lavlar yörede ilginç yer şekillerinin oluşmasını
sağlanmıştır.
Hassa İlçesi, son jeolojik dönemde meydana
gelen volkanizmanın ilginç örneklerine sahiptir. Bu ilginçliği asıl arttıran
konu şimdiye kadar Türkiye’nin hiçbir yerinde rastlanılmamadan lav tünellerine
sahip oluşudur.
Lavlar Antakya-Kahramanmaraş graben
hattının her iki tarafını sınırlayan fay hatları ile sınırlanmıştır. Bu kırık
zonlar rölyefin şekillenmesi üzerinde etkili olduğu gibi volkanik şekillerinde
meydana gelmesine üzerinde de önemli bir etkiye sahiptir. Kırık zonlar sahada
dirençsiz bir yapının oluşmasını sağlamıştır. Zayıf zonlara bağlı olarak ortaya
çıkan lavlar geniş bir alana yayılmıştır. Lavların vizkozitesi çok düşük olduğu
için geniş alanlara yayılarak değişik şekillerin oluşmasını sağlamıştır.
Hassa volkan topografyasını ilginç hale
getiren asıl konu lav tünelleridir. Buradaki lav Tünelleri'nden Sugediği
civarında bulunan Uzunluğu 132 m olarak ölçülen Eğrigöl Lav Tüneli
Türkiye-Suriye sınırında yer almaktadır. Tünelin hem sağlam ve hilale benzer
bir görünüme sahip olması tünelin karakteristik bir özelliğidir. Diğer bir lav
Tüneli ise 56,5 m uzunluğundaki Ardıçlı Lav Tüneli olup, tam bir tünel
görünümündedir.
Üçüncü tünel ise Yarımaktepe Civarındaki
tüneldir. Bir bölümünün çökmesiyle ortaya çıkan tünel, bir birine dik uzanan ve
her bir yaklaşık 100 m. civarında olan iki ayrı bölmeden oluşmaktadır. Mart
2015 tarihinde yapılan ilk incelemede tünelin içinde sayısı 30-40 bin civarında
yarasa yaşarken, Aralık 2015 tarihinde ikinci incelemede ise sadece 3-4
civarında yarasanın yaşadığı tespit edilmiştir.
Asıl
büyük lav tüneli ise uzunluğu 2000 m’ye varan lav tünelidir. Lav tüneli Ardıçlı
ile Hassa arasında yer alan Yalak Mevkii olarak bilinen bir yerdedir. Buradaki
lavlar Prof. Dr. Toprak
ve ekibinin 2002’deki çalışma sonuçlarına göre Doğu Anadolu Fay zonuna bağlı
olarak 260 bin yıl önce yarık erüpsiyonu (çizgisel) şeklinde yayılmış olup
Hassa’daki en yaşlı lavları oluşturmaktadır.
Dağlar; İlçenin batı kısmında
güneyden kuzeye uzanan Amanos dağları bulunmakta olup, en yüksek tepeleri,
2.240 m. yükseklikle Mığır ve 2.076 m. yükseklikte Kuşcu tepesidir.
Ovalar; İlçemizin doğu kısmında kuzey-güney istikametinde uzanan Amik
Ovası mevcuttur.
Akarsuları; İlçenin önemli
akarsuları Karasu, Hopur, Tiyek, Akbez ve Hacılar çaylarıdır. İlçemiz
tarım arazileri tahta köprü barajından sulanmaktadır. İlçemize bağlı Demrek
köyünde 3000 dekar arazi sulama kapasiteli Demrek Göleti bulunmaktadır.
Bölgenin İklimi; İlçemizde genel
özellikleri itibarı ile Akdeniz iklimi hakimdir. En yüksek sıcaklığı Ağustos
ayında (40 C), en düşük sıcaklığı ise Ocak ayında (0 C) erişir. Yıllık
ortalama yağış 763 kg. /m2'dir.
İlçenin 256 Km2 ormanlık sahası mevcuttur.
Bölgenin
Bitki Örtüsü; Ormanlarımızda çoğunlukla
çam, meşe, kayın ağaçları bulunmaktadır. Hassa’nın bitki türleri açısından çok
çeşitli olması sahanın coğrafi özelliklerinden kaynaklanmaktadır. Şöyle ki
Amanos Dağları İskenderun körfezinden itibaren duvar gibi birden
yükselmektedir. Akdeniz üzerinde gelen nemli yağışlı hava kütlesi burada
yükselerek yoğun yağışlara yol açmaktadır. Amanos Dağlarının doğu kesimleri ise
bir taraftan Samandağ üzerinden gelen nemli hava kütlelerine, diğer taraftan
ise kuzeyden gelen karasal hava kütlelerine açıktır. Karakter açısından farklı
olan iki hava kütlesi Hassa civarında karşılaşmaktadır. İşte bu özelliklerden
dolayı Hassa ve çevresi bitki türü açısından Türkiye’nin en zengin yörelerinden
birini oluşturmaktadır.